Legendarna czeska marka znana jest nie tylko z produkcji cenionych na całym świecie motocykli. Ma także na swoim koncie samochody, które produkowano w latach 1933-1940.
Producent chciał nadążać za ówczesnym trendem i do swojej oferty dołączył również samochody. Pierwszy model powstał na zmodyfikowanej licencji DKW.
- JAWA 700 (1934) – licencja DKW, silnik 2-cylindrowy, chłodzony wodą o pojemności skokowej 684 cm³ i mocy 15 kW, prędkość maksymalna 80 km/h, 3-biegowa przekładnia, przedni napęd, masa własna pojazdu 720 kg, max. 80 km/h
- JAWA Minor I (1937-1939, 1945) – silnik 2-cylindrowy, chłodzony wodą o pojemności 616 cm³ i mocy 15 kW, prędkość maksymalna 90 km/h, 3-biegowa przekładnia, przedni napęd, masa pojazdu gotowego do drogi 700 kg
- Aero Minor II (1946-1951) – silnik 2-cylindrowy o pojemności 616 cm³ i mocy 15 kW, 4-biegowa przekładnia, prędkość maksymalna 90-100 km/h, przedni napęd, masa własna 700 kg
- Aero Minor III (1951) – prototyp przygotowany do produkcji seryjnej, silnik 2-cylindrowy chłodzony wodą o pojemności 651 cm³ i mocy 17 kW, 4-biegowa przekładnia, przedni napęd, prędkość maksymalna 100 km/h
Założycielem legendarnej marki był przedsiębiorca i producent sprzętu zbrojeniowego František Janeček (1878-1941), który w 1929 roku zarejestrował w Pradze firmę o nazwie JaWa. Zakupił od niemieckiego producenta licencję motocykla Wanderer 500 OHV, który został zmodyfikowany. Tak powstała pierwsza w historii Jawa 500 OHV, która za względu na swoją znaczną awaryjność i wady konstrukcyjne otrzymała przydomek „Rumpál”. Początkowo produkcja odbywała się w praskiej dzielnicy Pankrac, a od 1931 r. również w Tyńcu nad Sazavou. Ze względu na swoją cenę, która tylko o 500 ówczesnych koron była niższa od najtańszego samochodu, ten motocykl nie odniósł rynkowego sukcesu. W latach 1929-1931 wyprodukowano 1016 egzemplarzy.
Jawa – czechosłowacka legenda
Obok wciąż rozwijanej produkcji motocykli, rozpoczęto przygodę z samochodami. Licencja DKW pozwoliła na uruchomienie seryjnej produkcji pierwszego własnego samochodu. Miał on dwudrzwiowe nadwozia i napędzany był dwucylindrowym rzędowym silnikiem o pojemności skokowej 684 cm³ i mocy 20,4 KM, współpracującego z trzybiegową przekładnią. Pojazd o masie własnej 720 kg rozwijał prędkość maksymalną 80 km/h.
Jednak za najbardziej udane samochodowe projekty Jawy uznano sześć pojazdów przygotowanych przez producenta specjalnie do starty w prestiżowej imprezie “1000 mil československých”.
Powstały one w 1934 (roadster) i 1935 roku (coupe). Trzy auta otrzymały nadwozie coupe, a trzy otwarte typu roadster. Nadwozia coupe zaprojektował węgierski konstruktor i designer Paul Jaray, który wykształcenie zdobywał w Wiedniu, a pracował m.in. na uczelni w Pradze. Jednym z jego dzieł był sterowiec, na którym bazował słynny Hindenburg, ale także tworzył wyjątkowo aerodynamiczne nadwozia samochodów. Pierwszym z nich był LEY (od nazwiska przemysłowca, który sfinansowało ten szalony projekt). Tworzył także projekty dla m.in. Mercedesa, Maybacha, Opla i Tatry. Jego dziełem była Tatra 77.
Jawa 750 napędzana była dwucylindrowym silnikiem chłodzonym wodą o pojemności skokowej 750 cm3 i mocy 27 KM i była w stanie osiągać prędkość maksymalną 110 km/h.
W “1000 mil československých” Jawy 750 startowały w latach 1934-1935, zdobywając cenne zwycięstwo indywidualne i zespołowe. Do dzisiejszych czasów przetrwał jeden egzemplarzy Jawy 750 w wersji coupe. Znajduje się on w zbiorach Muzeum Techniki w Pradze.
Tegoroczna edycja “1000 mil československých” ze względu na pandemię została przeniesiona na 12-15 sierpnia 2020 r.